ترخیص کالا از چین یکی از مراحل کلیدی در فرآیند واردات و صادرات است که به دلیل تفاوت‌های گمرکی با ایران، نیازمند آشنایی کامل با مقررات و تجربه کافی در این حوزه است. همکاری با شرکت‌های متخصص می‌تواند از بروز تأخیر یا جریمه‌های احتمالی جلوگیری کند. شرکت ترخیص زارعی با حضور فعال در چین، خدمات تخصصی ترخیص انواع کالاهای تجاری و پستی را از گمرک‌های چین ارائه می‌دهد. برای دریافت مشاوره یا استعلام هزینه ترخیص می‌توانید با شماره ۰۲۱۹۱۰۹۷۸۳۲ تماس بگیرید. در ادامه این مقاله، با مراحل ترخیص از چین، مدارک موردنیاز، هزینه‌ها و نکات مهم گمرکی آشنا خواهید شد.
مراحل ترخیص کالا از گمرک چین
ترخیص کالا از چین فرایندی چندمرحله‌ای و منظم است که بدون آگاهی از مقررات گمرکی این کشور، می‌تواند با موانع جدی همراه شود. در ادامه، مراحل اصلی این فرآیند را به زبان ساده مرور می‌کنیم:
- آماده‌سازی مدارک: نخستین گام، جمع‌آوری و آماده‌سازی مدارک موردنیاز توسط فروشنده یا شرکت واسط ترخیص‌کار است. این اسناد معمولاً شامل فاکتور فروش (Invoice)، لیست بسته‌بندی (Packing List)، گواهی مبدأ (Certificate of Origin)، مجوز صادرات (Export License) و در صورت نیاز، گواهی‌های بهداشتی یا استانداردهای محصول می‌باشد. دقت در صحت و تطابق این مدارک با محموله بسیار مهم است، چرا که هرگونه مغایرت می‌تواند موجب تأخیر در ترخیص شود.
- اخذ کد اظهارکننده و ثبت در سامانه گمرکی: پیش از ثبت اظهارنامه، شرکت صادرکننده یا نماینده‌اش باید در سامانه گمرک چین ثبت‌نام کرده و کد اظهارکننده (Declarant Code) دریافت کند. بدون این ثبت‌نام، امکان انجام مراحل بعدی وجود ندارد.
- ثبت اظهارنامه در سامانه Single Window: در این مرحله، اطلاعات کالا مانند نوع، وزن، ارزش، کشور مقصد و مجوزهای موردنیاز در سامانه دیجیتال گمرک چین (China Single Window System) ثبت می‌شود. پس از تأیید اطلاعات توسط سامانه، پرداخت حقوق و عوارض گمرکی انجام می‌شود. در صورتی که اطلاعات یا مدارک ناقص باشند، سامانه اخطار داده و فرآیند متوقف می‌شود تا رفع نقص گردد.
- ارزیابی و بازرسی گمرکی: با توجه به نوع کالا، حساسیت‌های امنیتی یا احتمال تخلف، گمرک ممکن است بازرسی اسنادی یا فیزیکی را الزامی کند. این بازرسی می‌تواند در انبار گمرک، بندر، یا فرودگاه صورت گیرد. برخی اقلام به‌صورت تصادفی انتخاب می‌شوند، اما کالاهای با ریسک بالا حتماً مشمول بررسی دقیق خواهند شد. پس از پایان موفق بازرسی، گمرک مجوز ترخیص (Customs Release) صادر می‌کند.
- اخذ مجوز خروج و صدور بارنامه: پس از صدور مجوز خروج، بارنامه رسمی (Bill of Lading) توسط شرکت حمل صادر می‌شود. کالا به شرکت حمل تحویل داده شده و مدارک نهایی، از جمله بارنامه، فاکتور نهایی و گواهی مبدا به خریدار ارسال می‌گردد. این مرحله پایان فرآیند گمرکی و آغاز مرحله حمل بین‌المللی کالا است.
- پیگیری وضعیت حمل و تحویل نهایی: پس از صدور بارنامه، فروشنده یا نماینده‌اش وضعیت حمل را از طریق سامانه‌های ردیابی بار پیگیری می‌کند و خریدار را در جریان روند ارسال قرار می‌دهد. در صورت نیاز، اسناد اضافی برای ورود کالا به کشور مقصد آماده‌سازی می‌شود.
شرط مهم برای ترخیص کالا از گمرک چین
خریداران خارجی به‌طور مستقیم نمی‌توانند در چین اظهار گمرکی انجام دهند، مگر آن‌که یک شخصیت حقوقی ثبت‌شده در این کشور داشته باشند. در غیر این صورت، انجام تشریفات گمرکی تنها از طریق نمایندگان رسمی مانند ترخیص‌کاران (Customs Brokers) یا شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی دارای مجوز امکان‌پذیر است. گمرک چین صرفاً به اشخاص حقیقی یا حقوقی ثبت‌شده در سامانه گمرکی خود اجازه ثبت اظهارنامه را می‌دهد. این یعنی کلیه اطلاعات مربوط به کالا، اسناد، و پرداخت عوارض باید توسط یک شرکت مستقر در چین یا واسط مجاز در سیستم رسمی ثبت شود. در نتیجه، خریداران خارجی که فاقد ساختار قانونی در چین هستند، ناچارند از شرکت‌های واسطه معتبر برای ترخیص استفاده کنند. اظهار مستقیم بدون این واسطه‌ها، از نظر قانونی در چین امکان‌پذیر نیست و ممکن است باعث تأخیر جدی یا توقیف کالا شود. همکاری با یک نماینده معتبر و باتجربه در این فرآیند، نه‌تنها الزامی بلکه راهبردی است.
گمرک‌ها و بنادر اصلی چین برای ترخیص کالا
- بندر شانگهای (Shanghai Port): بزرگ‌ترین بندر کانتینری دنیا، در شرق چین قرار دارد و به‌دلیل زیرساخت‌های پیشرفته و امکان ترخیص سریع، گزینه‌ای مطلوب برای ارسال کالا به ایران محسوب می‌شود. کالاهای تولیدشده در مناطقی مانند هانگژو و نانجینگ اغلب از این بندر به مقصد ایران حمل می‌شوند.
- بندر گوانگژو (Guangzhou Port): واقع در جنوب چین، این بندر به‌ویژه برای کالاهای صنعتی، قطعات نیمه‌سنگین و تجهیزات سبک بسیار رایج است. مزیت اصلی آن، هزینه پایین‌تر ترخیص و امکان حمل ترانشیپی است.
- بندر کینگ‌دائو (Qingdao Port): در شمال شرق چین واقع شده و بیشتر برای ترخیص کالاهای صنعتی و پروژه‌ای استفاده می‌شود. خطوط حمل‌ونقل فعال بین‌المللی این بندر را به گزینه‌ای مناسب برای بارگیری از مناطق شمالی چین تبدیل کرده است.
برای ترخیص بار هوایی از چین، سه فرودگاه مهم وجود دارد:
- فرودگاه پودونگ شانگهای (PVG): مناسب برای کالاهای شرق چین با نیاز به حمل فوری.
- فرودگاه گوانگژو بایون (CAN): مناسب برای ترخیص کالاهای مصرفی و قطعات از جنوب چین.
- فرودگاه شنژن بائوآن (SZX): به‌دلیل نزدیکی به مراکز تولید فناوری، برای کالاهای دقیق و الکترونیکی بسیار رایج است.
نکات کلیدی ترخیص کالا از چین
- در قراردادهای EXW (تحویل در محل کارخانه)، مسئولیت ترخیص و هماهنگی حمل با خریدار است. این مدل در مقایسه با FOB هزینه بیشتری دارد چون شامل هزینه‌های داخلی چین نیز می‌شود.
- در صورت نداشتن کارت بازرگانی توسط فروشنده، از کارت شرکت‌های دارای مجوز ثالث استفاده می‌شود که به آن Third-Party Export License گفته می‌شود.
- استفاده از این مجوز باید تحت نظارت شرکت‌های معتبر انجام شود، زیرا مغایرت اطلاعات فروشنده و صادرکننده می‌تواند باعث توقف کالا شود.
ترخیص از چین با استفاده از مجوز صادرات واسطه
در بسیاری از موارد، تأمین‌کنندگان چینی مجوز صادرات ندارند یا تمایلی به استفاده از آن ندارند. در چنین شرایطی، ترخیص کالا توسط یک شرکت دارای کارت بازرگانی انجام می‌شود. این شرکت، به‌عنوان نماینده رسمی، کالا را در سامانه گمرک چین ثبت کرده و مجوز صادرات صادر می‌کند. انجام این فرآیند توسط شرکت‌های معتبر باعث کاهش ریسک‌های گمرکی می‌شود.
هزینه ترخیص کالا از گمرکات چین
هزینه ترخیص کالا از گمرک چین به عوامل مختلفی مانند نوع کالا، ارزش محموله، بندر خروجی، و خدمات انتخابی بستگی دارد. با این حال، می‌توان آن را به چند بخش اصلی تقسیم کرد:
۱. کارمزد ترخیص‌کار: خریداران برای ترخیص کالای خود از گمرک‌های چین، از طریق ترخیص‌کاران رسمی اقدام می‌کنند. این شرکت‌ها بابت خدمات اظهار کالا، پیگیری گمرکی و صدور مجوز خروج هزینه دریافت می‌کنند. این میزان معمولا ۲۰۰ تا ۸۰۰ یوان چین است که بسته به حجم کالا و پیچیدگی اسنادی ممکن است بیشتر شود.
2. هزینه‌های جانبی و خدمات بندری: این دسته شامل هزینه‌هایی است که برای پردازش فیزیکی کالا در بندر یا فرودگاه دریافت می‌شود که مجموع این هزینه‌ها معمولاً در بازه ۵۰ تا ۲۰۰ دلار آمریکا قرار دارد:
- Terminal Handling Charge (THC)
- Booking Fee
- Sealing & Documentation Fees
- هزینه‌های دفتری و بسته‌بندی اسناد نهایی
۳. تعرفه‌و مالیات: در صورتی که شما به‌عنوان واردکننده کالا به چین فعالیت کنید یا کالا ابتدا در چین خریداری شده باشد، این موارد لحاظ می‌شوند:
- تعرفه گمرکی
- مالیات ارزش افزوده (اغلب بین ۹٪ تا ۱۳٪)
- مالیات مصرف (برای برخی کالاهای خاص مانند دخانیات، لوازم آرایشی، نوشیدنی‌ها)
ترخیص از چین با شرکت ترخیص زارعی
شرکت تخصصی ترخیص زارعی، با تمرکز ویژه بر واردات از چین، خدمات تخصصی ترخیص از بنادر و فرودگاه‌های این کشور را ارائه می‌دهد. تیم حرفه‌ای این مجموعه در ایران و چین، مدیریت کامل اسناد، هماهنگی با گمرک، و پیگیری لحظه‌به‌لحظه را بر عهده دارند.
مزایای همکاری با بازرگانی زارعی
- همکاری با نمایندگان رسمی و مجرب در چین
- تسلط کامل بر قوانین صادراتی و گمرکی چین
- سابقه موفق در ترخیص کالاهای متنوع
- پاسخ‌گویی سریع و مدیریت یکپارچه فرایند ترخیص
سوالات متداول
۱- آیا فروشنده برای ترخیص کالا در چین باید کارت بازرگانی داشته باشد؟
خیر. استفاده از کارت بازرگانی واسطه در چین رایج و قانونی است.
۲-چه تفاوتی میان EXW و FOB در ترخیص از چین وجود دارد؟
در EXW، خریدار مسئول ترخیص در چین است؛ اما در FOB، فروشنده موظف است کالا را ترخیص‌شده تحویل دهد.
۳-مدت‌زمان ترخیص کالا از چین چقدر است؟
مدت زمان ترخیص کالا از گمرک چین معمولاً ۱ تا ۳ روز کاری است، در صورتی که مدارک کامل و بدون نقص باشند. در صورت نیاز به بازرسی یا نقص مدارک، این زمان ممکن است به ۵ تا ۷ روز کاری افزایش یابد.