اگر به‌دنبال ورود به سامانه گمرک ایران برای پیگیری ترخیص کالا، استعلام وضعیت محموله، یا استفاده از سایر خدمات گمرکی هستید، در این مطلب علاوه بر معرفی آدرس رسمی سایت، با امکانات مهم این سامانه و نقش آن در فرآیند تجارت خارجی آشنا خواهید شد. این سامانه زیر نظر سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند و ابزار اصلی برای انجام بخش زیادی از امور واردات، صادرات و تشریفات گمرکی به‌شمار می‌رود.
گمرک ایران چیست؟
گمرک ایران، یا همان سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران، یک نهاد دولتی است که زیر نظر وزارت اقتصاد فعالیت می‌کند و وظیفه اصلی آن نظارت بر ورود و خروج کالا از کشور است. این سازمان نقش مهمی در کنترل مرزها، جلوگیری از قاچاق، دریافت عوارض و مالیات گمرکی، و اجرای قوانین مربوط به صادرات و واردات دارد. گمرک با کمک سامانه‌های آنلاین و همکاری با نهادهایی مثل وزارت صمت، سازمان استاندارد و پلیس اماکن، تلاش می‌کند فرایند ترخیص کالا را برای بازرگانان و واردکنندگان ساده‌تر و سریع‌تر کند. به‌طور خلاصه، اگر در حوزه تجارت خارجی فعالیت می‌کنید، آشنایی با گمرک ایران و خدمات آن برای شما ضروری است.
وظابف اصلی گمرک ایران چیست؟
گمرک ایران چند وظیفه مهم و کلیدی دارد که هم در سطح اقتصادی و هم امنیتی نقش‌آفرین است.
مهمترین کارهایی که این سازمان انجام می‌دهد عبارت‌اند از:
- کنترل ورود و خروج کالا از کشور: گمرک در همه مبادی رسمی مثل فرودگاه‌ها، بنادر و مرزهای زمینی حضور دارد و روی تمام کالاهایی که وارد یا صادر می‌شوند نظارت می‌کند.
- دریافت حقوق گمرکی، مالیات و عوارض: برای واردات کالا، هزینه‌هایی مثل حقوق گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده و عوارض دولتی دریافت می‌شود که گمرک مسئول محاسبه و دریافت آن‌هاست.
- مبارزه با قاچاق کالا: یکی از وظایف مهم گمرک، جلوگیری از ورود و خروج کالای غیرمجاز یا قاچاق است، که به کمک اسکنرها، ارزیاب‌ها و اطلاعات سیستمی انجام می‌شود.
- بررسی اسناد و تطبیق آن‌ها با کالای وارداتی: اسناد تجاری مثل فاکتور، بارنامه، و پکینگ‌لیست بررسی می‌شوند تا با کالای واقعی مطابقت داشته باشند و تخلفی در ارزش‌گذاری یا نوع کالا صورت نگیرد.
- صـدور یا تأیید مجوزها و گواهی‌ها: در برخی موارد، گمرک تأیید نهایی برخی مجوزها (مثل مجوز استاندارد، بهداشت، یا امنیتی) را بر عهده دارد یا بررسی می‌کند که همه مجوزها تکمیل شده باشد.
- همکاری با نهادهای بین‌المللی گمرکی: گمرک ایران عضو سازمان جهانی گمرک (WCO) است و با سایر کشورها برای تبادل اطلاعات، تسهیل تجارت و مقابله با تخلفات همکاری می‌کند.
سامانه‌های گمرک ایران
سازمان گمرک ایران چند سامانه آنلاین راه‌اندازی کرده که بیشتر خدمات به‌صورت غیرحضوری از طریق آن‌ها انجام می‌شود. در ادامه، مهمترین سامانه‌های زیرنظر گمرک را معرفی می‌کنیم:
سامانه EPL (پیش‌اظهاری گمرکی)
برای ثبت اطلاعات اولیه کالا پیش از ورود به گمرک استفاده می‌شود. پیش‌اظهاری در این سامانه باعث سرعت‌بخشیدن به ترخیص و تسهیل بررسی اسناد توسط کارشناسان گمرک می‌شود.
سامانه جامع گمرکی
مرکز اصلی ارائه خدمات الکترونیکی گمرک است. شامل امکاناتی مانند ثبت اظهارنامه، استعلام وضعیت کالا، پیگیری فرآیند ترخیص و محاسبه حقوق ورودی. این سامانه به سامانه جامع تجارت نیز متصل است.
سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی (CSW)
سامانه‌ای برای هماهنگی بین گمرک و نهادهای دیگر مانند وزارت صمت، استاندارد، دامپزشکی، غذا و دارو و… است. از طریق این سامانه، مجوزهای مختلف موردنیاز برای ترخیص کالا به‌صورت یکپارچه دریافت می‌شود و فرآیند اداری به‌طور قابل‌توجهی ساده‌تر می‌گردد.
ورود به سامانه پنجره واحد فرامرزی
سامانه استعلام پروانه گمرکی
به کمک این سامانه می‌توان وضعیت پروانه‌های صادرشده برای کالاها را بررسی کرد. برای اطمینان از قانونی بودن ترخیص و مشاهده وضعیت نهایی کالا استفاده می‌شود.
ورود به سامانه اسعلام پروانه گمرکی
سامانه پیگیر
این سامانه برای پیگیری وضعیت مجوزها، درخواست‌ها یا مراحل ترخیص کالا طراحی شده است. افرادی که با مراحل پیچیده یا چندمرحله‌ای ترخیص مواجه هستند از این ابزار بهره زیادی می‌برند.
سامانه ارزش کالا (TSC)
با این سامانه می‌توان ارزش گمرکی رسمی کالاها را بر اساس کد تعرفه (HS Code) استعلام کرد. این اطلاعات، مرجع ارزیابان گمرک است و از بروز اختلاف در ارزش‌گذاری جلوگیری می‌کند.
ثبت گوشی تلفن همراه مسافری
مسافران می‌توانند گوشی‌های واردشده همراه خود را در این سامانه ثبت کنند تا در طرح رجیستری فعال شوند و امکان استفاده رسمی در شبکه اپراتورها فراهم شود.
ورود به سامانه ثبت گوشی تلفن همراه مسافری
اپلیکیشن همراه گمرک
نرم‌افزار موبایلی رسمی گمرک ایران برای دسترسی آسان به خدمات گمرکی شامل پیگیری اظهارنامه‌ها، استعلام‌ها، مشاهده اخبار و اطلاعیه‌ها و ارتباط سریع با سامانه‌ها.
نمایش گمرکات استان‌ها از طریق نقشه تعاملی سایت گمرک
یکی از بخش‌های مهم و کاربردی در سایت رسمی گمرک ایران، امکان مشاهده اطلاعات گمرکات هر استان به‌صورت نقشه است. این بخش با هدف دسترسی سریع کاربران به مبادی مجاز گمرکی و رویه‌های فعال در هر استان طراحی شده است. در این بخش، نقشه‌ای از ایران قرار گرفته که با کلیک روی نام هر استان، به‌صورت خودکار به صفحه‌ای هدایت می‌شوید که اطلاعات کامل گمرکات آن استان را نمایش می‌دهد.
برای مثال: نمایش اطلاعات گمرکات استان تهران پس از کلیک روی نقشه
وقتی در نقشه تعاملی سایت گمرک ایران روی استان تهران کلیک می‌کنید، سامانه شما را به جدولی دقیق از گمرکات فعال استان هدایت می‌کند. در این جدول، هر گمرک به‌همراه فهرست کامل رویه‌های گمرکی قابل انجام نمایش داده می‌شود.
خدمات گمرک ایران
بخش «خدمات» در سایت گمرک ایران یکی از مهمترین قسمت‌های سایت برای کاربران حقیقی و حقوقی است. این بخش شامل مجموعه‌ای از سامانه‌ها، استعلام‌ها، فرم‌های الکترونیکی و امکانات کاربردی است که برای واردکنندگان، صادرکنندگان، مسافران، ترخیص‌کاران و حتی مردم عادی طراحی شده. در ادامه، مهمترین امکانات منوی «خدمات» را معرفی می‌کنیم:
استعلامات و سامانه‌ها
- ارزش کالا (TSC): استعلام ارزش گمرکی کالا بر اساس کد تعرفه
- شماره IMEI تلفن همراه: بررسی وضعیت رجیستری و ثبت دستگاه
- شماره بارکد کالا (IPM): بررسی اصالت و شناسایی کالا از طریق بارکد
- استعلام پروانه گمرکی: بررسی وضعیت صدور و اعتبار پروانه
خدمات مرتبط با ترخیص کالا
- پنجره واحد تجارت فرامرزی: دریافت مجوزهای بین‌سازمانی
- واردات / صادرات / ترانزیت / مرجوعی: لینک به سامانه‌ها یا راهنماهای مرتبط با هر رویه
- محموله‌های پستی، مسافری: فرم‌ها و مقررات خاص این دسته‌ها
ثبت اطلاعات تلفن همراه
- ثبت گوشی تلفن همراه مسافری: جهت رجیستری و فعال‌سازی قانونی
- راهنما و پیگیری وضعیت IMEI
پرداخت‌ها و تراکنش‌ها
- پرداخت الکترونیک: برای هزینه‌های گمرکی و خدمات
- سامانه ستاد ایران: برای تدارکات الکترونیکی دولت (مناقصه و خریدهای دولتی)
خدمات کارگزاری و تولیدکنندگان
- صدور کارت کارگزاری گمرکی: برای افراد حقوقی یا حقیقی فعال در حوزه ترخیص
- ثبت‌نام شرکت‌های تولیدی: برای بهره‌مندی از مزایای گمرکی مخصوص تولیدکنندگان
رسیدگی به شکایات و نظرسنجی‌ها
- ثبت و پیگیری شکایت
- ثبت انتقاد، پیشنهاد یا نظر ارباب رجوع
- فرم‌های الکترونیکی راهنما و شناسه خدمات
راه‌های ارتباطی با گمرک ایران
وبسایت رسمی: https://irica.ir
آدرس ستاد مرکزی گمرک ایران:
ساختمان شماره ۱: تهران، خیابان ولی‌عصر (عج)، بالاتر از میدان ولی‌عصر (عج)، نبش کوچه قیومی
ساختمان شماره ۲: تهران، خیابان شهید بهشتی، بین خیابان میرعماد و خیابان پاکستان، روبه‌روی مصلی تهران
تلفن: ۰۲۱۸۲۹۹۱
پست الکترونیکی: [email protected]
ساعات کاری: شنبه تا چهارشنبه، از ساعت ۸:۰۰ الی ۱۴:۰۰
